Wat is het verschil tussen 0-10V en 1-10V dimmen voor LED-verlichting?

0-10v

In de wereld van dimbare LED-verlichting hoor je vaak de termen 0-10V en 1-10V dimmen. Op het eerste gezicht lijken ze bijna hetzelfde – het cijferverschil is minimaal – maar technisch gezien zijn het twee verschillende dimtechnieken met elk hun eigen kenmerken, voordelen en toepassingen.

In dit artikel leggen we duidelijk uit wat het verschil is tussen deze twee methoden, hoe ze werken en in welke situaties je best voor welke kiest.

‎ ‎ 


‎ ‎ 

Wat betekent 0-10V en 1-10V dimmen?

Beide dimtechnieken gebruiken een spanningssignaal tussen 0 en 10 volt om de lichtsterkte van een armatuur aan te sturen. Hoe lager de spanning, hoe zwakker het licht. Hoe hoger de spanning, hoe feller de verlichting.

Het verschil zit in het bereik en het gedrag bij lage spanningen.

‎ ‎ 


‎ ‎ 

1-10V dimmen: de klassieke standaard

Bij 1-10V dimmen komt 10V overeen met 100% lichtsterkte, en 1V met ongeveer 10%. Het licht wordt dus nooit volledig uitgeschakeld via de dimlijn: het blijft altijd minimaal aan.

🟢 Voordelen:

  • Stabiel en storingsarm

  • Eenvoudige aansturing

  • Geschikt voor veel industriële toepassingen

🔴 Nadelen:

  • Geen volledige uitschakeling mogelijk via de dimlijn

  • Meestal extra netschakeling nodig voor aan/uit-functie

‎ ‎ 

0-10V dimmen: meer controle, tot volledige uitschakeling

Bij 0-10V dimmen heb je iets meer bereik: 10V is 100% licht, en 0V betekent volledig uit. Deze methode is populair in slimme systemen en moderne installaties waar automatische lichtsturing vereist is.

🟢 Voordelen:

  • Volledig dimbereik van 100% tot 0%

  • Geen extra netschakeling nodig voor aan/uit

  • Goede integratie met daglicht- en bewegingssensoren

🔴 Nadelen:

  • Minder compatibel met oudere drivers

  • Vereist correcte bekabeling en controller

‎ ‎ 

Vergelijking 0-10V en 1-10V

Eigenschap1-10V dimmen0-10V dimmen
Minimale lichtsterkte~10% (blijft altijd aan)0% (volledig uit mogelijk)
Extra netschakelingVaak nodigNiet nodig
ToepassingEenvoudige systemenGeavanceerde of automatische systemen

‎‎ 


‎ ‎ 

‎Technische werking

Beide dimmethodes gebruiken een aparte stuurspanning naast de netvoeding. De meeste armaturen hebben een aparte ingang (vaak gemarkeerd als DIM+ en DIM-) waarop een dimsignaal van 0–10V of 1–10V kan worden aangesloten. Hiervoor is wel extra bekabeling nodig, meestal twee aders bovenop de netstroom.

Let op: de polariteit van de dimlijnen moet kloppen, vooral bij 0-10V, anders werkt het dimmen niet correct of ontstaan er storingen.

‎ ‎ 


‎ ‎ 

Toepassingen per omgeving

1-10V: robuust en betrouwbaar

  • Magazijnen

  • Werkplaatsen

  • Technische ruimtes

  • Simpele lichtinstallaties

In veel omgevingen waar dimmen wenselijk is maar niet complex hoeft te zijn, biedt 1-10V een goede balans tussen eenvoud en controle.

0-10V: flexibel en automatiseringsvriendelijk

  • Kantoren

  • Scholen

  • Slimme gebouwen

  • Vergaderzalen

  • Projecten met daglichtregeling of bewegingsdetectie

0-10V wordt vaak gekozen in nieuwbouw of renovatieprojecten waar men toekomstgericht werkt met smart control en energiebesparing.

‎ ‎ 


‎ ‎ 

Waar moet je op letten bij gebruik van 0-10V of 1-10V dimming?

  • Gebruik altijd drivers die expliciet geschikt zijn voor 0-10V of 1-10V.

  • Combineer geen verschillende systemen in één dimgroep.

  • Gebruik afgeschermde kabels bij lange lengtes om storingen te voorkomen.

  • Controleer de dimcompatibiliteit met het sturingssysteem (zoals KNX, DALI-vertalers, etc.).

‎ ‎ ‎ 


‎ ‎ 

Samenvatting: welke kies je wanneer?

Als je op zoek bent naar eenvoudige dimbaarheid zonder gedoe, dan is 1-10V vaak voldoende. Het is stabiel, betrouwbaar en werkt goed in niet-geautomatiseerde omgevingen.

Wil je meer controle of volledige uitschakeling via het dimsysteem, zoals bij kantoren of in combinatie met sensoren, dan biedt 0-10V de juiste flexibiliteit.

Laat je installatie, omgeving en toekomstplannen bepalen welke dimtechniek het best bij jouw project past.

‎ ‎ ‎ 


‎ ‎ 

Veelgestelde vragen (FAQ)

1. Kan ik 1-10V en 0-10V combineren in één installatie?
Nee, dat wordt sterk afgeraden. Ze reageren anders op lage spanningen en kunnen storing geven.

2. Heb ik altijd een aparte dimlijn nodig?
Ja, beide systemen vereisen twee extra aders voor het spanningssignaal naast de netvoeding.

3. Wat gebeurt er als ik een 1-10V driver aansluit op 0V?
De lamp zal dan niet volledig uitschakelen, maar blijft op minimale sterkte branden.

4. Werkt dit ook met draadloze domotica?
Ja, met behulp van compatibele interfaces kun je beide dimsystemen integreren met bijvoorbeeld KNX, Zigbee of Bluetooth-systemen.

5. Zijn deze systemen geschikt voor alle LED-verlichting?
Nee. Alleen armaturen met 0-10V of 1-10V drivers kunnen hiermee aangestuurd worden. Niet-dimbare LED's zijn ongeschikt.

Share the Post: