Waarom lumen belangrijker zijn dan wattage
Hoe lichtopbrengst, efficiëntie en energiekost écht samenhangen
Wanneer bedrijven of particulieren nieuwe verlichting kiezen, wordt er nog opvallend vaak naar het wattage gekeken. Dat is logisch vanuit het verleden: vroeger stond wattage gelijk aan lichtsterkte. Bij gloeilampen en halogeenlampen was dat ook zo. Hoe hoger het wattage, hoe feller de lamp.
Maar met moderne LED-technologie is die link volledig verdwenen. Wattage zegt vandaag enkel hoeveel energie een lamp verbruikt, terwijl lumen aangeven hoeveel licht ze werkelijk produceert. En net dat verschil heeft grote gevolgen voor de totale kost, de lichtkwaliteit en het rendement over meerdere jaren.
In dit uitgebreide artikel leggen wij uit waarom lumen belangrijker zijn dan wattage, wat het verschil is tussen deze twee waarden, waarom efficiëntere verlichting op termijn altijd goedkoper wordt én hoe je dit concreet kan uitrekenen aan de hand van een realistisch voorbeeld.
1. Wat is wattage (W) en waarom is het vandaag een misleidende parameter?
Wattage drukt simpelweg uit hoeveel vermogen een lamp verbruikt.
Bij traditionele verlichting betekende een hoger wattage ook meer licht. Zo produceerde een halogeenlamp van 50W meer licht dan een lamp van 20W.
Bij LED klopt die logica niet meer
Twee LED-lampen van 20W kunnen volledig verschillende lichtopbrengsten hebben.
Een goedkopere LED-lamp met verouderde techniek kan met 20W bijvoorbeeld 2000 lumen produceren, terwijl een moderne efficiënte lamp met dezelfde 20W misschien wel 4000 lumen levert.
Het wattage vertelt dus niets over de lichtkwaliteit.
Het enige wat wattage aangeeft, is wat de lamp je zal kosten in elektriciteit.
2. Wat zijn lumen (lm) en waarom zijn ze wél bepalend?
Lumen geven weer hoeveel zichtbaar licht een lamp produceert.
Hoe hoger het aantal lumen, hoe helderder de lamp.
Om lampen eerlijk te vergelijken, moet je kijken naar:
Lumen (lichtopbrengst)
Lumen per watt (efficiëntie)
Want een lamp die veel watt verbruikt maar weinig lumen produceert, is simpelweg inefficiënt.
Waarom lumen de enige correcte vergelijking zijn:
Lumen bepalen hoeveel licht de ruimte krijgt.
Lumen bepalen of je aan de juiste normering komt (bijv. 500 lux op kantoor).
Lumen bepalen of verlichting voldoende is voor werkplekken, magazijnen, ateliers of sportterreinen.
Lumen bepalen uiteindelijk of een lamp te zwak is, of net veel te fel.
Wattage is enkel de energiekost.
Lumen zijn de lichtprestatie.
3. Lumen per watt (lm/W): de échte efficiëntiemeter
De verhouding lumen per watt bepaalt hoe efficiënt een lichtbron werkt.
Typische waarden in de praktijk:
100–120 lm/W → verouderde of goedkopere LED-modellen
140–160 lm/W → middelklasse, gemiddeld rendement
180–210 lm/W → moderne hoogwaardige LED-techniek
> 210 lm/W → topsegment, voornamelijk industriële toepassingen
Een lamp met 200 lm/W is dus dubbel zo efficiënt als een lamp met 100 lm/W, zelfs als beide hetzelfde wattage hebben.
Wat betekent dat concreet?
Een inefficiënte lamp moet meer watt verbruiken om evenveel licht te geven als een efficiënte lamp.
Een efficiënte lamp:
levert meer lumen
verbruikt minder energie
ontwikkelt minder warmte
gaat langer mee
verlaagt de energiefactuur enorm
4. Waarom zou je een duurdere, efficiëntere LED-lamp kiezen?
Wij zien dat bedrijven soms schrikken van de aankoopprijs van zeer efficiënte lampen. Ze lijken duurder, maar dat is slechts een fractie van het volledige kostenplaatje.
Verlichting werkt vaak duizenden uren per jaar.
Daarom bestaat de totale kost van verlichting voor meer dan 80% uit energieverbruik en niet uit aankoop.
De duurdere lamp is bijna altijd goedkoper om volgende redenen:
Veel minder wattage nodig voor hetzelfde lichtniveau
Tot 50% lagere energiekosten
Betere kwaliteit van componenten en drivers
Minder warmte = langere levensduur
Minder vervangingen nodig
Op 3 tot 5 jaar tijd wordt een goedkope lamp bijna altijd duurder dan een efficiënte lamp.
5. Concreet praktijkvoorbeeld
Waarom efficiënte lampen zichzelf snel terugbetalen
We illustreren dit met een algemeen voorbeeld, toepasbaar op eender welk type LED-verlichting (panelen, lineaire armaturen, highbays, downlights, enz.).
We nemen een kantoor met 60 lichtpunten.
De brandtijd blijft dezelfde, ongeacht welk type lamp er hangt.
Situatie:
60 lampen
2400 branduren per jaar (ongeveer 10 uur per werkdag)
Elektriciteitsprijs: €0,30/kWh
Optie A – Een goedkopere LED-lamp
Kostprijs: €25
Vermogen: 36W
Efficiëntie: ±110 lm/W
Energieverbruik:
36W = 0,036 kW
0,036 × 2400 = 86,4 kWh per lamp per jaar
× 60 lampen = 5184 kWh/jaar
Kosten per jaar:
5184 × 0,30 = €1555,20
Optie B – Een efficiënte LED-lamp (200 lm/W)
Kostprijs: €35
Vermogen: 20W
Efficiëntie: ±200 lm/W
Energieverbruik:
20W = 0,020 kW
0,020 × 2400 = 48 kWh per lamp per jaar
× 60 lampen = 2880 kWh/jaar
Kosten per jaar:
2880 × 0,30 = €864
6. Jaarlijkse besparing
Verbruik:
5184 − 2880 = 2304 kWh bespaard per jaar
In euro’s:
2304 × 0,30 = €691,20 minder kosten per jaar
7. Terugverdientijd van de efficiënte verlichting
Aankoopprijs verschil:
60 × (€35 − €25) =
€600
Besparing per jaar: €691,20
Terugverdientijd:
€600 / €691,20 = 0,86 jaar
Dat is ongeveer 10 maanden.
Vanaf dan begint de verlichting geld op te brengen.
8. Totale winst na 5 jaar
Bespaarde energie:
2304 kWh × 5 = 11.520 kWh
In euro’s:
11.520 × 0,30 = €3456
Trek het aankoopverschil af (600 euro):
Netto voordeel na 5 jaar:
€2856 winst
En dat is enkel de energiekost.
Niet meegerekend:
langere levensduur
minder vervangingskosten
minder storingen
De echte winst ligt dus hoger.
9. Waarom lumen de toekomst zijn, niet wattage
Wie vandaag verlichting koopt op basis van wattage, neemt een beslissing op basis van een parameter die niet aangeeft wat je werkelijk krijgt.
De toekomst van verlichting draait rond:
efficiëntie
lichtopbrengst
energieverbruik
kwaliteit van de driver en ledmodule
uniformiteit van licht
reële kosten per jaar
Daarom migreren steeds meer bedrijven naar verlichting met 180–210 lm/W. Deze lampen leveren meer licht met minder energie en verdienen zichzelf extreem snel terug, zeker in gebouwen waar verlichting dagelijks urenlang brandt.
10. Conclusie
Lumen bepaalt je licht, lumen per watt bepaalt je portemonnee
Samengevat:
Wattage zegt niets meer over lichtsterkte.
Lumen zijn bepalend voor hoeveel licht je écht krijgt.
Lumen per watt bepalen hoe efficiënt je verlichting werkt.
Efficiënte verlichting kost minder elektriciteit en gaat langer mee.
Een efficiënte lamp betaalt zichzelf meestal binnen een jaar terug.
Over vijf jaar loopt de besparing al snel in de duizenden euro’s.
Wie dus verstandig wil investeren, kiest niet voor de lamp met het laagste wattage of de laagste aankoopprijs, maar voor de lamp met de beste verhouding tussen lumen en watt.
